Werken met het Omaha System

Omaha System: een classificatiesysteem

Het Omaha System is een classificatiesysteem voor zorg en welzijn. De systematiek en de terminologie zijn vastgelegd en dat zorgt ervoor dat iedereen het op dezelfde manier gebruikt en steeds dezelfde termen hanteert, eenheid van taal dus. Het vergemakkelijkt de communicatie met elkaar en met de cliënt. Het is een gids voor de dagelijkse praktijk van zorgverleners en een hulpmiddel om de acties en uitkomsten van de zorg voor cliënten beter te kiezen, sorteren en vastleggen.

Het Omaha System is het meest gebruikte classificatiesysteem voor de wijkverpleging, maar wordt ook gebruikt in verpleeghuizen, gehandicaptensector en in het sociale domein. 

• Leer meer over hoe Omaha System werkt aan de hand van deze casus en video's.
• Bij het gebruik van Omaha System is het nodig dat je als zorgverlener klinisch kunt redeneren. Lees meer over Klinisch redeneren.

Omaha System in het kort

Omaha System in zeven stappen:

1. Verzamel en onderzoek gegevens

Om goede zorg te kunnen verlenen moet je voldoende weten over de cliënt: wat is er met hem aan de hand, wat is zijn hulpvraag, wat is hij voor persoon, wat zijn zijn wensen en behoeften, hoe zit zijn netwerk in elkaar? Het is dan ook van het grootste belang om alle relevante gegevens boven tafel te krijgen. Dat wil niet zeggen dat je alles moet weten van je cliënt, maar wel alles wat relevant is voor de zorg. Lees meer over het verzamelen en onderzoeken van gegevens.

2. Stel aandachtsgebieden vast

Je hebt gegevens verzameld bij de cliënt, de mantelzorger, eventueel bij andere zorgverleners. Je hebt de overdracht gelezen. Je hebt de cliënt en zijn omgeving geobserveerd. Zo heb je een goed beeld van de cliëntsituatie gekregen. Op basis daarvan ga je bepalen wat de problemen zijn; in Omaha System noemen we die problemen ‘aandachtsgebieden’. 

Omaha System kent 42 aandachtsgebieden verdeeld over vier domeinen:

• omgevingsdomein
• psychosociaal domein
• fysiologisch domein
• gezondheidsgerelateerd gedragsdomein

Bij elk aandachtsgebied horen signalen en symptomen. Met deze signalen en symptomen kun je het aandachtsgebied meer inhoud geven: hoe ziet het er voor die cliënt uit? Gaat het bij bijvoorbeeld het aandachtsgebied Huid om een wond of om jeuk? De signalen en symptomen staan in het ECD en in het boekje Het Omaha System, een introductie van Nicole Koster en Jeroen Harmsen. Lees meer over het vaststellen van aandachtsgebieden.

3. Meet stand van zaken per gebied

In Omaha System wordt niet gewerkt met doelen maar met uitkomsten. Deze uitkomsten worden per aandachtsgebied weergegeven in scores op drie terreinen:

• Status van de signalen en symptomen = hoe ernstig zijn de signalen en symptomen?
• Kennis = wat een cliënt weet. Het vermogen van de cliënt om informatie te onthouden, te begrijpen en te interpreteren.
• Gedrag = wat een cliënt doet. Je verwacht dat het gedrag van de cliënt bijdraagt aan zijn gezondheid, dus dat het gedrag zo is dat de signalen en symptomen minder ernstig worden of dat de cliënt ermee om kan gaan. En dat de cliënt dat wat hij weet over zijn situatie kan omzetten in gedrag dat voor zover mogelijk bijdraagt aan zijn gezondheid.

Lees meer over het meten van de stand van zaken per gebied.

4. Kies soort actie en actievlakken

De interventies bij Omaha System bestaan uit twee onderdelen: soort actie en actievlak.

Het eerste deel van de interventie is het soort actie:

• Adviseren/instrueren/begeleiden (AIB)
• Behandelen en procedures toepassen (BP)
• Casemanagen (CM)
• Monitoren/bewaken (MB)

Het tweede deel van de interventie bestaat uit het actievlak. Je kunt met het actievlak aangeven wat je gaat doen. Er zijn 76 actievlakken. Lees meer over het kiezen van het soort actie en actievlakken. 

5. Plan en voer actie uit

In deze stap wordt de zorg daadwerkelijk uitgevoerd, door jezelf of door je collega’s. Alle gegevens die in Omaha System zijn ingevoerd zijn nu als zorgplan zichtbaar. Bij de specificatie staat beschreven wat er precies bij de cliënt moet gebeuren. De zorg die wordt verleend wordt vast gelegd in de rapportage. Lees meer over het plannen en uitvoeren van acties.

6. Meet per gebied tussentijds/einde zorg

In deze stap ga je opnieuw de scoreschalen invullen met huidige scores en streefscores. Per aandachtsgebied meet je tussentijds de zorg. Dat kan voor het ene aandachtgebied kort op elkaar zijn. Bij het andere aandachtsgebied kan hier meer tijd tussen zitten. Lees meer over het meten per gebied.

7. Evalueer uitkomst per gebied

In deze stap ga je op basis van de scores uit de vorige stap bepalen of je iets moet aanpassen aan de zorg. Samen met de cliënt ga je na of de juiste soort actie en actievlakken waren ingezet en of hier iets aan aangepast moet worden. Evalueer per aandachtsgebied en leg per aandachtsgebied de evaluatiedatum vast. Bij een wond evalueer je bijvoorbeeld elke week, terwijl je bij een stabiele situatie de persoonlijke zorg elk half jaar evalueert. Verandert er tussentijds iets, dan evalueer je extra en stel je bij. Lees meer over het evalueren per gebied.

Bekijk ook 'Zo werkt het Omaha System' inclusief handige video's