‘Wijkverpleegkundigen kunnen taken overnemen van ziekenhuis’

Gepubliceerd op: 23-05-2024

Wijkverpleegkundigen zijn goed in staat om taken voor het ziekenhuis uit te voeren, zoals hormoontherapie voor de behandeling van kanker. Dit blijkt uit een onderzoek dat Aenne Werner, onderzoeker bij Amstelring Wijkzorg, heeft uitgevoerd. Zij onderbouwde haar bevindingen met data die vastgelegd zijn met het Omaha System.

Aenne: ‘Vanuit het Integrale Zorg Akkoord (IZA) is de opdracht om meer zorg naar de thuissituatie te verplaatsen. Samen met het Amstelland Ziekenhuis heeft Amstelring daarom onderzocht welke behandelingen thuis kunnen plaatsvinden. Zo zijn we als wijkzorgorganisatie gestart met het thuis toedienen van hormoontherapie, een behandeling voor hormoongevoelige kankersoorten, die eerder door landelijke organisaties buiten het ziekenhuis werd uitgevoerd.’

Voordelen behandeling thuis

Aenne: ‘We hebben voorgesteld het effect hiervan te monitoren door onderzoek. Aan de hand van de effecten kunnen we eventueel uitbreiden naar complexere behandelingen die normaal in het ziekenhuis plaatsvinden. Thuisbehandeling geeft patiënten meer regie over hun behandeling en kan hun kwaliteit van leven verhogen. Het is voor hen vaak prettig als zij niet steeds weer naar het ziekenhuis hoeven en worden geholpen door wijkverpleegkundigen die in nauw contact met hun huisarts staan.’

Registratie met behulp van Omaha System

In het onderzoek waren de meeste cliënten gediagnosticeerd met kanker. De status van deze cliënten varieerde van zeer zelfredzaam tot aanzienlijk kwetsbaar. Bij veel cliënten wordt hormoontherapie gegeven. Het zorgproces werd goed vastgelegd doordat deelnemers aan het onderzoek dezelfde terminologie gebruikten wanneer zij werkten met Omaha System. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het kunnen aflezen van onderzoeksresultaten.

Data geven kansen voor onderzoek

Wanneer je de zorg die je geeft gestructureerd vastlegt, met een classificatiesysteem als Omaha System, levert dat data op. Die data kun je gebruiken om de zorg inzichtelijk te maken. Daarnaast kun je met behulp van de data zien wat er gebeurt als je besluit om de zorg aan te passen. Je kunt zo conclusies trekken wat de aanpassing van de zorg oplevert voor de cliënt, zorgverlener en de organisatie. Op deze manier maakt Amstelring regelmatig gebruik van data uit Omaha System.

Holistische kijk

Aenne: ‘Registratie met behulp van Omaha System ondersteunt de holistische kijk van wijkverpleegkundigen waardoor zij breder kijken en beter inzicht krijgen in wat er speelt bij de cliënt. Deze kijk zorgt voor: Wat ervaart de cliënt als belangrijk in diens leven? En hoe kan de familie of buurt ondersteunen? De antwoorden zagen we goed terug in de zorgplannen. De holistische kijk kan je ook in de Omaha-data terugvinden en werd ook bevestigd door zorgprofessionals zelf.’

Langdurige relatie is meerwaarde

Aenne: ‘Het goed kennen van de cliënt door de wijkverpleegkundige bleek verder een meerwaarde als er op een later moment toch palliatieve zorg of terminale zorg nodig is. Cliënten spraken de wens voor langdurige betrokkenheid van de wijkverpleegkundige ook uit: "Als je van de wijkzorg bent, betekent dit dan dat je er straks ook voor me bent als het minder goed met me gaat?"’

Zorgen en kritische geluiden

Voor het onderzoek zijn ook interviews afgenomen en enquêtes verstuurd. Zo heeft Aenne onder andere interviews afgenomen met zorgprofessionals waarbij ze juist de wat meer kritische mensen uitzocht. ‘We zagen dat er best wat teams waren die zorgen hadden. Als wijkverpleegkundige ben je alleen aan het werk. Dus als er iets fout gaat, is dit heel goed tot de persoon herleidbaar.’

Grote waardering handboek

Aenne: ‘Daarnaast zijn er medicijnen die je na het oplossen snel moet injecteren. Dit om te voorkomen dat het gaat klonteren. Gelukkig bleek het ontwikkelde handboek heel behulpzaam. Hierin stonden instructies, voorbeeldzorgplannen, plaatjes met toelichting en informatie over de werking van elk middel. In meerdere gesprekken werd voor het handboek waardering geuit. Ook door de kritische medewerkers.’

Specialistisch Technisch Achterwachtteam

Aenne: ‘Ook waren er bijvoorbeeld teams betrokken bij het onderzoek met veel zorgverleners met niveau 3 in dienst. Zij mogen het injecteren niet uitvoeren. Of er waren wijkverpleegkundigen die deze handeling al een tijdje niet meer hadden uitgevoerd. Deze zorgverleners werden ondersteund door het Specialistisch Technisch Achterwachtteam. Dit team biedt onder andere 'training-on-the-job' en assisteert bij het doorverwijzen en adviseren over cursussen bij het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Zij hebben samen met de apotheker van het ziekenhuis het handboek ontwikkeld.’

Meer doen met registraties in Omaha System

Aenne hoopt dat meer organisaties dit soort onderzoeken gaan uitvoeren met gegevens die worden vastgelegd met Omaha System: ‘De wijkverpleegkundige vult het assessment in voor zichzelf, de cliënt en het team. Maar het is zo zonde als we er niet meer mee doen. Zeker ook met de dreigende tekorten in de zorg. Het is dan heel mooi als je dit soort data met elkaar kunt vergelijken en stevigere conclusies kan trekken.’

Over de pilot die aan dit onderzoek voorafging

Al eerder deed Aenne onderzoek naar de behandeling van kanker thuis. Deze pilot voerde Amstelring uit met het Spaarne Ziekenhuis, Zorgbalans en Amstelring. Hieruit bleek dat cliënten een grotere kwaliteit van leven ervaren en meer eigen regie.

Aenne: ‘Door deze resultaten hebben we kunnen aantonen dat deze pilot was geslaagd. Hierna hebben Zilveren Kruis en Amstellandziekenhuis bij de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) een verzoek tot een officiële bekostigingstitel ingediend voor de thuisbehandeling van kankerpatiënten.’