Scherp blijven: werken met Omaha System vraagt blijvende aandacht

Gepubliceerd op: 08-09-2025

Om goed met Omaha System te kunnen werken, is voortdurende scholing nodig. Zorgorganisatie TSN Zorg weet hoe je dit organiseert: met een basisscholing, trainingen op maat, dossierchecks en overleggen houden medewerkers elkaar scherp.

In de negen jaar dat TSN Zorg met Omaha System werkt, is er binnen de zorgorganisatie veel kennis opgebouwd. Die kennis is geborgd en wordt regelmatig opgefrist en volop gedeeld. ‘Gedegen kennis over het werken met Omaha System is onmisbaar om goede kwaliteit van zorg te kunnen bieden’, zegt Kasia Dull-Kiers, expert kwaliteit bij TSN Zorg. ‘Het is belangrijk dat alle zorgmedewerkers weten hoe het systeem werkt en begrijpen hoe zij de gebruikte termen moeten interpreteren. Niet alleen de regisserend wijkverpleegkundige die behalve zorg levert, ook indiceert en zorgplannen maakt. Maar ook de zorgmedewerkers die primair de zorg uitvoeren.’

Daarom is er binnen TSN blijvend aandacht voor scholing, vertelt Mariska Bredius, regisserend wijkverpleegkundige en ‘Omaha-deskundige’ binnen TSN Zorg. ‘Als je op de juiste manier met Omaha System werkt, zorgt het voor eenduidigheid – in taal en in manier van werken. Teams weten dan wat er van hen wordt verwacht en cliënten en bewoners ontvangen de zorg die is afgesproken. Door medewerkers regelmatig te laten zien hoe zij Omaha System het beste kunnen gebruiken, voorkomen we dat elk team er een eigen draai aan geeft.’

TSN Zorg: wijkspecialist in wonen, zorg en welzijn

TSN Zorg is actief in Groningen, Drenthe en Twente. De zorgorganisatie heeft in totaal 92 teams. In de wijkverpleging werken 80 teams, op de 3 woonzorglocaties zijn 12 teams actief.

Elkaar scherp houden

De uitgebreide aandacht voor het werken met Omaha System begint bij TSN Zorg direct vanaf de start. Nieuwe verpleegkundigen, verzorgenden (IG) en welzijnsmedewerkers volgen verplicht een basistraining van twee dagdelen. Mariska: ‘We bieden Omaha System gefaseerd aan. Eerst een klein gedeelte van het systeem met een afbakening van de verschillende keuzemogelijkheden. Later in de training wordt het volledige systeem aangeboden en hebben de deelnemers vrije keus uit alle aandachtsgebieden. We sluiten de training af met een casus waarbij de deelnemers zelf Omaha System moeten toepassen. Dat is vaak het moeilijkste: verschillende zorgproblemen van een cliënt bundelen tot een paar aandachtsgebieden. Je wil het niet te groot maken, maar ook niet de plank misslaan. Ik houd de deelnemers vaak voor: je leert het door het vaak te doen.’

Omaha-dossierchecks

Om medewerkers scherp te houden, vinden er naast de basistraining, jaarlijks ‘Omaha-dossierchecks’ plaats. Mariska: ‘We vragen elk team om drie zorgplannen op te sturen. Als Omaha-deskundigen kijken wij aan de hand van onze richtlijnen of Omaha System goed is toegepast in de plannen en bekijken we of er een goede samenhang is tussen de gemaakte keuzes. Vervolgens geven we eventueel feedback op wat passender zou zijn. Het mooie is dat we hiermee de kennis levend houden. Nieuwe medewerkers die net de basistraining hebben gevolgd, dragen hun kennis over aan collega’s. Voor mensen die langer geleden zijn getraind, zijn de Omaha-dossierchecks altijd een goede opfrisser.’

Het gesprek na een Omaha-dossiercheck is volgens Kasia niet bedoeld om medewerkers op fouten te wijzen. ‘Het doel is om samen te kijken wat de keuzes en achterliggende redeneringen in het zorgplan zijn. Het gaat erom dat het team elkaars overwegingen begrijpt en meer inzicht in Omaha System krijgt.’

Omaha-deskundige als aanspreekpunt

Bij TSN Zorg zijn 15 verpleegkundigen actief als ‘Omaha-deskundige’. Zij ontwikkelen en verzorgen alle trainingen en zijn verantwoordelijk voor de jaarlijkse Omaha-dossierchecks. Daarnaast zijn zij het aanspreekpunt voor de medewerkers die met Omaha System werken. Om hun kennis up-to-date te houden, organiseert expert kwaliteit Kasia regelmatig overleggen tussen de Omaha-deskundigen. ‘Zij kunnen dan hun ervaringen delen, maar ook dossierchecks, nieuwe richtlijnen, wijzigingen in trainingen en voorbeeldzorgplannen bespreken.’

Trainingen op maat voor teams

Naast de verplichte basistraining en de dossierchecks kunnen teams ook zelf trainingen op maat aanvragen. Mariska: ‘Vaak geven we zo’n training naar aanleiding van een Omaha-dossiercheck. We weten dan waar de teams tegenaanlopen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat collega’s de richtlijnen verschillend uitleggen en toepassen. Tijdens een training op maat kunnen we dit rustig bespreken. Door de training helemaal toe te spitsten op hun eigen dossiers, landt de theorie veel beter bij de medewerkers. Bovendien helpt zo’n training om de neuzen weer dezelfde kant op te krijgen.’

Kwaliteit verbeterd

Alle aandacht voor het werken met Omaha System loont volgens Mariska. ‘We zien dat teams steeds beter worden in het werken met Omaha System. We doen nu al drie jaar op rij Omaha-dossierchecks. Ik zie bij mijn eigen regioteams dat zij echt vooruit zijn gegaan en dat bijvoorbeeld de kwaliteit van de rapportages sterk is verbeterd.’

Tips van TSN Zorg

Zoals gezegd: binnen TSN Zorg is de afgelopen jaren veel kennis van Omaha System opgebouwd. Hebben ze tips voor andere zorgorganisaties? Mariska: ‘Zoek collega’s die enthousiast zijn over het werken met Omaha System en geef hun een rol als deskundige. Zo kun je intern kennis opbouwen en verspreiden. Zorg daarnaast voor een goede basistraining. Dat wil zeggen: niet even snel het introductieboek doornemen, maar echt een inhoudelijke training op basis van casuïstiek, en met ruimte voor praktijkvoorbeelden.’